Ako ste ikada imali osjećaj da ste u poznatoj situaciji kroz koju mislite da ste prošli, ali ste sigurni da niste, onda ste iskusili déjà vu. Zaista, čudna je percepcija koju neki ljudi imaju češće od drugih, iako svi znamo u većoj ili manjoj mjeri šta je déjà vu. Ali zašto se to događa?

Ljubitelji misterije i paranormalnog daju déjàu niz fantastičnih razloga. Rečeno je da su to slutnje budućnosti, sjećanja na prošle živote, vantjelesna iskustva naše duše, pa čak i rezultat vanzemaljskih otmica. Ali osim ovakvog objašnjenja, nauka ima svoje teorije.

Šta je déjà vu?

Déjà vu je uobičajena pojava koju su mnogi ljudi iskusili barem jednom u životu. To je francuski izraz koji se prevodi kao “već viđeno” i odnosi se na osjećaj bliskosti ili osjećaj ponovnog proživljavanja iskustva koje nikada prije niste imali.

Procjenjuje se da između 60 i 80% ljudi ima iskusio ovaj fenomen barem jednom u životu. Nadalje, déjà vu se javlja bez ikakvih drugih naznaka koji su ga prethodno predviđali i, koliko nam je do sada poznato, ne postoje konkretni uzroci koji bi mogli objasniti ovu izvanrednu situaciju.

Zašto se déjà vu događa?

Neke teorije koje objašnjavaju déjà vu uključuju:

1. Poremećaj u radu mozga

Teorija o uzroku déjà vua jeda se javlja kada je poremećena sposobnost mozga da prepozna i obradi informacije. Ova hipoteza sugerira da kada mozak primi informacije slične prethodno pohranjenoj memoriji, ali ih ne može u potpunosti povratiti, to stvara osjećaj bliskosti, što dovodi do osjećaja déjà vua.

Ovu teoriju podržavaju studije koje pokazalo je da je ovaj fenomen češći kod osoba koje su imale povredu glave ili neurološki poremećaj koji utiče na njihovo pamćenje.

2. Povraćaj memorije

Druga teorija je da je déjà vu povezan s načinom na koji mozak kodira i preuzima sjećanja. Sjećanja su pohranjena u različitim dijelovima mozga, a kada ih se prisjetimo, mozak preuzima informacije i integrira ih u naše trenutno iskustvo.

Prema ovoj teoriji, déjà vu nastaje kada mozak slučajno povrati uspomenu slično trenutnom iskustvu, stvarajući osjećaj poznatosti. Ovu teoriju podržavaju istraživanja koja su otkrila da je déjà vu češći kod ljudi s visokim nivoom aktivnosti u temporalnom režnju, koji je odgovoran za vraćanje pamćenja.

3. Psihička sposobnost

Treća teorija sugerira da je déjà vu oblik predviđanja ili psihičke sposobnosti. Ona predlaže da se déjà vu javlja kada mozak uzima informacije iz budućeg događaja i obrađuje ih kao da ih već ima.se dogodilo.

Upravo ova hipoteza je često povezana sa paranormalnim ili natprirodnim objašnjenjima i nedostaje joj naučni dokaz koji bi je potkrijepio. Međutim, neki ljudi tvrde da su iskusili déjà vu u situacijama u kojima nisu imali prethodno znanje, što ih navodi na vjerovanje da su imali uvid u budućnost.

Šta psihologija kaže o tom fenomenu?

Uprkos nedostatku jasnog objašnjenja za uzroke déjà vua, općenito se vjeruje da ima psihološko značenje. Neki psiholozi sugeriraju da je déjà vu način na koji mozak obrađuje i integrira nova iskustva u naše postojeće znanje i sjećanja.

To također može biti način da mozak identificira potencijalne prijetnje ili prilike, što nam omogućava da reagovati u skladu sa tim, brži i efikasniji način. U tom smislu, déjà vu se može posmatrati kao koristan i prilagodljiv mehanizam koji nam pomaže da se krećemo u svom okruženju i da shvatimo svoja iskustva.

S druge strane, neki psiholozi sugeriraju da déjà vu može imati složeniji značenje. Oni predlažu da je déjà vu način na koji mozak obrađuje neriješene emocije ili konflikte koje smo možda potisnuli ili zaboravili.

Štaviše, to može biti način da mozak dovede ove neriješene probleme u našu svijest, omogućavajući nam da ih pozabavimo i riješimo. U tomeU tom smislu, déjà vu se može posmatrati kao terapeutski mehanizam koji nam pomaže da ozdravimo i emocionalno rastemo.

Na kraju, važno je biti svjestan kada je déjà vu povezan s umorom, anksioznošću ili stresom, ili kada se javlja često, traje duže ili je praćen simptomima kao što su strah, ljutnja, euforija, ubrzani rad srca, bljedilo i ponavljajući pokreti tijela. S obzirom na to, neophodno je potražiti ljekara za procjenu i odgovarajući tretman.